- Jakie są systemy odwodnienia dachów płaskich?
- Czym jest odwodnienie podciśnieniowe?
- Jak wykonać odwodnienie na dachach zielonych?
Systemy odwodnienia dachów płaskich
Zależnie od kształtu dachu i rodzaju pokrycia, odwodnienie może być montowane z odprowadzeniem układanym po zewnętrznych ścianach domu lub z odpływem wewnętrznym. Oprócz odwodnienia podstawowego, na dachu płaskim z obramowaniem w formie attyki, musi być zapewnione odwodnienie awaryjne, które nie dopuści do nadmiernego zalegania wody opadowej (w razie uszkodzenia głównego odpływu), co groziłoby przeciążeniem konstrukcji dachowej.
W budynku zwieńczonym dachem o niewielkim spadku na zewnątrz, wzdłuż jego krawędzi wystaje wąski okap, który pozwala na osadzenie tam rynien - z reguły o przekroju prostokątnym. Funkcjonalnie takie odwodnienie nie różni się od systemu instalowanego na dachach spadzistych, a wycięcia w okapach pozwalają na wstawienie koszy odpływowych połączonych z zewnętrznymi rurami spustowymi. Na takich dachach nie trzeba instalować odwodnienia awaryjnego, gdyż w razie uszkodzenia orynnowania, woda przeleje się przez brzegi rynien.
Na dachach użytkowych obrys dachu jest otoczony murkiem - attyką wysuniętą ponad powierzchnię dachu, co wynika z wymagań technicznych i funkcjonalnych. Attyka chroni warstwy dachowe przed oderwaniem czy zsunięciem, uniemożliwia spływ wody po elewacji, a w przypadku dachów użytkowych pełni funkcję barierki ochronnej lub podstawy do jej zamontowania. Zależnie od sposobu wykorzystania i wielkości powierzchni dachu, spływ wody opadowej może odbywać się dzięki nachyleniu podłoża w stronę krawędzi lub też do jego środka. Kształt i rozmieszczenie nachylenia wklęsłego są dobierane na podstawie obliczeń uwzględniających m.in. intensywność opadów, rozmieszczenie wewnętrznych rur odprowadzających i ich przepustowości. Przy stosunkowo niewielkich powierzchniach, zbliżonych kształtem do prostokąta, nadaje się formę kopertową z czterostronnym nachyleniem, a przy większych dzieli dach na sekcje tworzące odpowiednio rozmieszczone wgłębienia.
Na gładkich powierzchniach pokrycia dachowego spływ wody odbywa się po całej powierzchni, zgodnie z kierunkiem nachylenia w stroną attyki, gdzie umieszczane są kanały odwadniające z odpływem zewnętrznym lub do wgłębień i wpustów wewnętrznych. Wymaga to odpowiedniego uformowania powierzchni dachu z uwzględnieniem hydroizolacji chroniącej przed przeciekami.
Ponieważ pokrycia dachów płaskich obecnie wykonywane są najczęściej w formie „dachu odwróconego”, łatwa w kształtowaniu wierzchnia warstwa ociepleniowa umożliwia utworzenie kanałów odwodnienia liniowego lub wstawienie elementów prefabrykowanych, zarówno wzdłuż attyki, jak i skanalizowanie odpływów na całej powierzchni. Wymaga to ułożenia warstw dachowych według poniższego schematu:
- Po wyrównaniu powierzchni stropowej z ukształtowanym spadkiem układana jest izolacja przeciwwodna z dwóch warstw papy termozgrzewalnej klejonej do zagruntowanego podłoża betonowego. Papa na osnowie poliestrowej pełni jednocześnie rolę paroizolacji i musi być ułożona bardzo starannie z wywinięciem na ścianki attyki. W korytku odpływowym wzdłuż ścian attyki warto zastosować dodatkową izolację z tzw. płynnej folii wzmocnionej włókniną.
- Na hydroizolacji układana jest zasadnicza izolacja cieplna w postaci płyt z polistyrenu ekstrudowanego XPS. Materiał ten prawie nie nasiąka wodą i przez dłuższy czas może być w niej zanurzony, a także wytrzymuje znaczne obciążenia bez wyraźnego odkształcenia powierzchni. Płyty układane są luzem, z reguły w układzie dwuwarstwowym z przesunięciem styków, a ich łączna grubość uzależniona jest od przewodności cieplnej materiału i wynosi ok. 20 cm. Ich powierzchnię przykrywa się geowłókniną, która zabezpiecza przed wnikaniem drobnych cząstek zanieczyszczeń pochodzących z warstw dociskowych, a jednocześnie umożliwia odprowadzenie nadmiaru wody przenikającej z nawierzchni.
- Przy odprowadzeniu wody na zewnątrz obrysu dachu attyka tworzy odwodnienie liniowe, dzięki odpowiednio ukształtowanym i uszczelnionym obróbkom blacharskim lub przy jej brzegu formowany jest kanał zbierający wodę z powierzchni. W miejscach przewidzianych do zamontowania rur spustowych instalowane są specjalne kosze z wyprowadzeniem przechodzącym przez otwór w attyce i połączone z zewnętrznymi rurami spustowymi.
- Jako odwodnienie awaryjne montowane są podobne kosze, ale o podwyższonym poziomie odprowadzenia wody i wyprowadzone przez attykę z wylotem w formie rzygaczy. Instalowane są też wpusty wewnętrzne na warstwie hydroizolacji, do których spływa woda przenikająca przez warstwę pokrycia wierzchniego i kierowana do wewnętrznej rury odprowadzającej.
Odwodnienie podciśnieniowe
Duże powierzchnie dachu wymagają zapewnienia intensywnego odprowadzenia wód opadowych przez wewnętrzne rury spustowe. Ich przekrój i rozmieszczenie nie może kolidować z układem funkcjonalnym budynku, dlatego chętnie instalowane jest tzw. odwodnienie podciśnieniowe, które w odróżnieniu od grawitacyjnego umożliwia dowolne prowadzenie odpływu i charakteryzuje się znacznie większą intensywnością odprowadzenia. Jego funkcjonowanie jest możliwe dzięki zjawisku zasyfonownia układu rur odprowadzających, w których przepływ odbywa się cyklicznie, a siłę ssącą tworzy strumień wody płynący całym przekrojem rur, dzięki wstępnemu jej zmagazynowaniu w ich poziomym odcinku. Duża prędkość przepływu zapobiega zapychaniu się odpływów, a także zapewnia samoczyszczanie ścianek orurowania.
Sterowanie napełnianiem odpływu odbywa się przez odpowiednie wpusty dachowe, dostosowane do konkretnych warstw pokryciowych dachu. Wloty do wpustów zabezpieczone są sitem przed przedostaniem się większych zanieczyszczeń i są szczelnie zamocowane na powłoce przeciwwodnej. Dzięki poziomemu odcinkowi rury spustowej, można dowolnie zlokalizować pion odprowadzający, co pozwala, np. na tworzenie dużych otwartych pomieszczeń, a instalację odwadniającą umieszcza się pod stropem i osłania, np. sufitem podwieszanym. Do awaryjnego odprowadzenia wody wykorzystuje się wpusty dachowe przystosowane do zamontowania rzygaczy przechodzących przez ściankę attyki lub zapewnia grawitacyjny spływ wody wewnętrznymi rurami spustowymi.
Odwodnienie na dachach zielonych
Dachy zielone są jednym ze sposobów wykorzystania powierzchni pokrycia w systemie odwróconego dachu. W odróżnieniu od tradycyjnych warstw dachowych izolacja przeciwwodna w tym przypadku umieszczona jest jako ostatnia, dolna warstwa na konstrukcji dachowej, zatem wszystkie wyższe warstwy narażone są na zamakanie.
Przy takich pokryciach odwodnienie zasadniczo odbywa się na trzech poziomach. Główna masa wody opadowej odprowadzana jest z wierzchu bądź wsiąka w warstwę wegetacyjną (ziemię). Część opadu przenika do warstwy ocieplenia, a reszta spływa na powierzchnię izolacji przeciwwodnej. W przypadku grubej warstwy wegetacyjnej konieczność odwodnienia z powierzchni roślinnej pojawia się w przypadku ulewnych opadów i umożliwiają to kosze montowane na wpustach dachowych o dobranej wysokości. Siatkowe boki chronią przed zasypaniem odpływ, a wierzchnie przykrycie pozwala na komunikację.
Przy ekstensywnej roślinności na cienkim podłożu wykonuje się odwodnienie, np. w postaci żwirowej opaski, do której spływa woda i odpowiednio dobranych wpustów z odprowadzeniem zewnętrznym lub wewnętrznym. Takie rozwiązanie może również służyć do usunięcia wody z powierzchni izolacji przeciwwodnej przy wszystkich rodzajach pokrycia użytkowego, jeśli ułożono pod ociepleniem folię drenażową.
Autor: Redakcja BudujemyDom
Opracowanie: Martyna Nowak-Ciupa
fot. otwierająca: Knauf
Dodaj komentarz