Ocieplenie poddasza w 13 krokach

Ocieplenie poddasza - krok 1. Materiały

Ilość potrzebnych materiałów podstawowych łatwo określić, gdyż tworzą one kolejne warstwy na ocieplanej powierzchni, którą bez problemu zmierzymy. Wełnę mineralną w odmianie preferowanej do ocieplenia poddaszy kupujemy w dwóch grubościach - jedną z przeznaczeniem do ocieplenia między krokwiami (najczęściej grubości 10-15 cm), drugą na warstwę uzupełniającą, układaną na całej powierzchni (również ok. 10 cm, niekiedy grubsza, zależnie od tego ile miejsca mamy na stelażu). Folię o wysokiej paroprzepuszczalności oraz folię paroszczelną nabywa się w rolkach, o powierzchni uwzględniającej niezbędne zakłady, a przy folii paroprzepuszczalnej również zwiększenie powierzchni - jeśli będziemy owijać nią krokwie (choć nie jest to konieczne).

Do zbudowania stelaża pod pokrycie ocieplenia potrzebować będziemy profili konstrukcyjnych typu CD 60/27 w odcinkach 3 albo 4 m o łącznej długości wynikającej z długości dachu pomnożonej przez liczbę poziomów profili, odpowiadającej (liczbowo) w przybliżeniu podwójnej długości całkowitej pary krokwi plus dwa poziomy. Z kolei ilość potrzebnych uchwytów typu ES lub płaskich wynikać będzie z liczby par krokwi, pomnożonej przez liczbę poziomów profili. Do zamontowania stelaża przydatne też będą łączniki wzdłużne do profili, wkręty mocujące do drewna, a także "pchełki" do uchwytów ES.

Komplet materiałów do zamontowania pokrycia - oprócz samych płyt - obejmuje wkręty samonawiercające, taśmę do zbrojenia spoin i masę szpachlową oraz akrylową do wypełniania elastycznych połączeń. Jako materiały uzupełniające potrzebna będzie taśma dwustronnie klejąca, sznurek, zszywki tapicerskie, impregnaty do drewna i płyt gipsowo-kartonowych.

Ocieplenie poddasza - krok 2. Narzędzia

Wykonanie ocieplenia wymagać będzie użycia kilku narzędzi. Do pomiarów wykorzystamy poziomnicę ze wskaźnikiem laserowym (zamiast sznurka), zszywacz tapicerski ręczny bądź elektryczny zastąpi młotek. Do przycinania elementów stalowych zastosujemy szlifierkę kątową, a osadzenie wkrętów do drewna i metalu umożliwi wiertarko-wkrętarka sieciowa lub akumulatorowa. Do kontroli płaszczyzny utworzonej przez profile stelaża potrzebna będzie długa łata, której użyjemy też przy cięciu płyt i wełny. Niezbędne narzędzia tnące to długi nóż do wełny, nożyk z łamanym ostrzem do płyt i folii, nożyczki do wycinania otworów.

Ocieplenie poddasza - krok 3. Sprawdzenie stanu dachu

Przed ociepleniem połaci dachu trzeba dokładnie sprawdzić, czy:

• nie ma miejsc wskazujących na porażenie drewna przez grzyby, pleśnie bądź owady;
• konstrukcja dachu nie jest ugięta, popękana lub uszkodzona w inny sposób;
• pokrycie i podkład są szczelne i nie występują na nich ślady zacieków;
• ułożenie ocieplenia nie spowoduje nadmiernego obniżenia części użytkowej;
• na poddaszu poprowadzono już planowane instalacje.

Wszelkie uszkodzenia przed ociepleniem muszą być usunięte, a rejony ich wystąpienia sprawdzone pod kątem skuteczności naprawy szczelności.

Ocieplenie poddasza - krok 4. Odpowiednia wentylacja

Ocieplenie połaci dachu wymaga zapewnienia wentylacji nad termoizolacją, co wiąże się z koniecznością zrobienia wlotów w okapie oraz wylotów powietrza cyrkulacyjnego w pokryciu albo w kalenicy. Jeżeli to niemożliwe, bo ciągłość szczelin wentylacyjnych przerywają kominy, lukarny lub okna dachowe, trzeba zrobić dodatkowe wloty i wyloty powietrza w samym pokryciu używając wentylacyjnych dachówek i kominków.

Przy pełnym deskowaniu przykrytym papą, gontem bitumicznym lub wierzchnim pokryciu z blachodachówki, dachówki ceramicznej czy cementowej, trzeba zmodyfikować pokrycie kalenicy, wstawiając dostosowane do rodzaju pokrycia gąsiory wentylacyjne i wykonując pod nimi szczeliny w deskowaniu - inaczej przestrzeń pod deskowaniem nie będzie wentylowana.

Wymianę powietrza można też zagwarantować w inny sposób - jeśli wysokość poddasza w linii kalenicy jest na tyle duża, że można utworzyć stryszek wentylacyjny. Wtedy przewiew zagwarantują otwory w ścianach szczytowych, a środek poddasza przykryje poziomy, ocieplony sufit z profili do płyt gipsowo-kartonowych albo oparty na jętkach. Przeróbki może również wymagać okap dachu, który - niezależnie od sposobu wykończenia - musi zapewniać wlot powietrza do przestrzeni poddachowej przez otwory bądź szczeliny np. w podbitce dachowej czy obróbce zakończenia pokrycia.

Orientacyjnie można przyjąć, że powierzchnia otworów wentylacyjnych na wlocie przy okapie i wylocie w kalenicy nie powinna być mniejsza niż 250 cm2 na każdy metr długości dachu (czyli ciągła szczelina musi mieć przynajmniej 2,5 cm).

Ocieplenie poddasza - krok 5. Co trzeba zrobić

Zakres prac ociepleniowych w konkretnych warunkach może nieco odbiegać od przedstawionych tu czynności, ale w większości przypadków konieczne będzie:

• ułożenie folii paroprzepuszczalnej pod deskowaniem, która umożliwi odprowadzenie wilgoci, jaka może powstawać w warstwie ociepleniowej;
• ułożenie termoizolacji z wełny mineralnej w dwóch warstwach o łącznej grubości co najmniej 20 cm;
• montaż stelaża pod pokrycie z płyt g-k;
• zamocowanie na stelażu folii paroizolacyjnej, chroniącej przed wnikaniem pary wodnej, wytwarzanej w użytkowanych pomieszczeniach;
• montaż pokrycia z płyt g-k, spoinowanie styków płyt i wykończenie powierzchni (malowanie, płytki ceramiczne).

Ocieplenie poddasza - krok 6. Ułożenie folii paroprzepuszczalnej

Folia paroprzepuszczalna powinna charakteryzować się wysoką paroprzepuszczalnością powyżej 3000 g/(m2 x 24 h) lub współczynnikiem Sd mniejszym niż 0,02 m. Wytrzymałość mechaniczna nie jest tu tak istotna - folia nie będzie narażona na uszkodzenia mechaniczne. Ponieważ folię będziemy układać od środka, to musimy rozwijać ją inaczej niż na zewnątrz dachu - tak aby napisy były od strony deskowania.

Mocowanie można robić w dwojaki sposób - bezpośrednio do boków krokwi albo do dodatkowych listew dystansowych, przybitych do deskowania dachu. Listwy o wymiarach 3 x 4 cm umożliwią odsunięcie folii od deskowania i utworzenie niezbędnej przestrzeni wentylacyjnej. Zaczynamy pracę od kalenicy, przyczepiając folię zszywaczem tapicerskim do listew lub z boku krokwi w odległości ok. 3 cm pod deskowaniem. Folia powinna być równo naciągnięta, by fałdy nie ograniczały cyrkulacji powietrza. Można też posłużyć się uzupełniającą listewką napinającą.

Wstępnie osadzony w 3-4 miejscach pas folii ostatecznie mocujemy przez cienką listewkę, na którą jednocześnie naciągamy folię. Kolejne pasy przytwierdza się w ten sam sposób, z zakładem szerokości 10 cm, czyli dosuwając je do linii zaznaczonej na folii. Końce pasów folii przyklejamy do ścian szczytowych nieco bliżej deskowania (nachylony brzeg uchroni przed zaciekaniem wody), a ostatni pas wykładamy na murłatę i ściankę kolankową. Elementy przechodzące przez pokrycie dachowe (kominy, rury odpowietrzające, maszty) szczelnie otaczamy folią, formując wokół nich niewielki wzgórek.

Ocieplenie poddasza - krok 7. Mocowanie uchwytów do profili

Do wyboru mamy dwa rodzaje uchwytów montażowych do profili do zabudowy poddaszy typu CD, tzw. sufitowe (rys. 5 a) oraz ES (rys. 5 b). Łatwiejsze w osadzeniu są uchwyty drugiego typu, ale można je zastosować w przypadku odsunięcia stelaża od krokwi nie więcej niż na 10 cm. Przy większych odległościach musimy skorzystać z uchwytów płaskich (rys. 5 a).

rys. 5 a

rys. 5 b

Pracę zaczynamy od wyznaczenia punktów zamocowania uchwytów. Posłużymy się przy tym sznurem rozciągniętym między skrajnymi krokwiami - najpierw w pobliżu ścianki kolankowej, a następnie w odległościach co 50 cm w kierunku kalenicy. Uchwyty typu ES wystarczy przykręcać do spodu krokwi, kolejno wzdłuż linii wyznaczonej przez sznur. Trudniejsze będzie przyczepianie uchwytów płaskich (mocujemy je do boków krokwi). Sznur wskaże jedynie miejsce zamocowania, ale nie wysunięcie uchwytu, które musimy określić oddzielne dla każdej krokwi.

Po wyróżnieniu miejsca zamocowania (odcisk sznura) na dwóch krokwiach oddalonych o 3-4 m, instalujemy prostopadle do spodu belki uchwyty wysunięte na planowaną grubość dodatkowego ocieplenia. Wskaźnikiem laserowym bądź sznurem sprawdzamy, czy linia zamocowania nie "ucieka" od założonej odległości na dalszych krokwiach. Na przytwierdzone uchwyty zakładamy profil stelaża i wstawiając do niego kolejne uchwyty, przykręcamy je do krokwi. Pozostawienie profili do czasu osadzenia wszystkich uchwytów ułatwi kontrolę utrzymania równej płaszczyzny montowanego później pokrycia. Po sprawdzeniu utworzonej powierzchni, profile będzie łatwo zdemontować, dzięki czemu uzyskamy wygodny dostęp do ocieplenia.

Ocieplenie poddasza - krok 8. Pierwsza warstwa wełny

Pierwsza warstwa ocieplenia z wełny układana jest na grubość krokwi pomniejszonej o odstęp wentylacyjny (3-4 cm). Wełna dostarczana jest w sprasowanych rolkach i po rozpakowaniu powinna ulec rozprężeniu, albo w postaci płyt (mniej popularne). Prowadząc długi nóż wzdłuż przyłożonej listwy, tniemy wełnę w poprzek, by otrzymać pas o szerokości o 2-3 cm szerszy niż rozstaw krokwi.

Wstawione między krokwie ocieplenie ma utrzymywać się tam dzięki sprężystości wełny, ale niekiedy - przy niestarannym cięciu i zmiennym rozstawie krokwi - konieczne będzie podtrzymanie za pomocą zygzakowo zamocowanego sznurka. Wełna powinna ściśle wypełniać wszelkie zakamarki wzdłuż ścianki kolankowej i ścian szczytowych, lecz nie może powodować odkształcenia folii paroprzepuszczalnej, co utrudni cyrkulację powietrza wentylacyjnego.

Ocieplenie poddasza - krok 9. Druga warstwa wełny

Drugą warstwę wełny rozkładamy prostopadle do krokwi, nabijamy ją na uchwyty mocujące profile. W miejscach połączenia wzdłużnego trzeba nieco bardziej ścisnąć wełnę, aby uzyskać ciągłość ocieplenia po przytwierdzeniu profili. W przypadku mocowania uchwytów płaskich do poddaszy, profile nośne do płyt g-k wystarczy zatrzasnąć na tych uchwytach i połączyć wzdłużnie kolejne odcinki za pomocą odpowiedniej złączki.

Przy uchwytach typu ES - musimy ustalić położenie profili, korzystając ze sznura bądź wskaźnika laserowego. Wstępnie mocujemy na końcach pierwszy dolny profil i sprawdzamy, czy ma właściwe usytuowanie w poziomie. Następnie w ten sam sposób osadzamy profil w pobliżu kalenicy. Bazując na dolnych i górnych profilach, możemy ustalić położenie profili pośrednich i przyczepić je do wszystkich uchwytów. Do łączenia uchwytów ES z profilem używa się tzw. pchełek - krótkich wkrętów samonawiercających do blachy - osadzanych wiertarko-wkrętarką.

Ocieplenie poddasza - krok 10. Instalacje

Etap odkrytego ocieplenia to ostatni moment na wygodne uzupełnienie planowanych instalacji - zwłaszcza rozprowadzenie przewodów elektrycznych. Umieszczamy je zawsze pod stelażem - ale nie wewnątrz profilu - i mocujemy opaskami zaciskowymi. Ochroni to izolację przed uszkodzeniem podczas przykręcania pokrycia z płyt g-k. Instalację można ułożyć bezpośrednio przewodem wielożyłowym na napięcie 750/500 V lub przeciągnąć w rurkach typu peszel. W miejscach przewidzianych do osadzenia gniazdek i łączników wyprowadzamy dość długie odcinki przewodu, co ułatwi późniejszy ich montaż.

Ocieplenie poddasza - krok 11. Folia paroszczelna

Ocieplenie połaci dachowej trzeba zabezpieczyć przed wnikaniem pary wodnej, układając na stelażu folię paroszczelną. Mocuje się ją taśmą dwustronnie klejącą rozłożoną na profilach, po wcześniejszym przetarciu ich szmatką, zwilżoną usuwającym ewentualne zatłuszczenia rozpuszczalnikiem. Folię rozścielamy poziomo pasami z zakładem o szerokości przynajmniej 10 cm, który powinien wypadać na profilu stelaża. Wszelkie uszkodzenia zakleja się taśmą klejącą i kawałkiem folii, uszczelniając także przejścia kominów i pionów instalacyjnych.

Ocieplenie poddasza - krok 12. Montaż płyt g-k

Na poszycie ocieplenia należy użyć wodoodpornych płyt g-k (zielonych), a nawet o zwiększonej o 20 mm grubości (tzw. grubasów), lub zdecydować się na poszycie dwuwarstwowe. Poprawi to odporność ścianek na uszkodzenia i zmniejszy prawdopodobieństwo odkształcenia w razie podwyższonej wilgotności. Alternatywnie można wykorzystać sztywniejsze płyty gipsowo-włóknowe.

Płyty sytuuje się pionowo tak, żeby łączenia wzdłużne - gdy wysokość pokrycia przekracza długość płyty - wypadały na profilach stelaża. Odcinki płyt nie mogą być krótsze niż 1 m, zaś przy łączeniach wzdłużnych spoiny poziome w kolejnych pasach muszą być przesunięte przynajmniej o 50 cm. Płyty mocuje się na samonawiercające wkręty do blachy, najlepiej wkręcane wkrętarką z ogranicznikiem głębokości wkręcenia.

Można też użyć wiertarko-wkrętarki akumulatorowej, z regulatorem momentu dokręcenia, ale przy braku wprawy ostateczne dokręcenie robimy ręcznie, tak aby główka wkręta zagłębiła się w płycie na głębokość 1 mm bez uszkadzania kartonu. Wkręty rozmieszczamy co 15 cm. Na łączeniach wzdłużnych powinny być przesunięte o połowę podziałki w obu rzędach.

Ocieplenie poddasza - krok 13. Szpachlowanie

Spoiny między płytami g-k trzeba wypełnić masą szpachlową i wzmocnić taśmą z włókna szklanego bądź papierową. Krawędzie wzdłużne płyt są fabrycznie ukształtowane i gotowe do wypełnienia, ale poprzeczne - wcześniej przycięte - należy przygotować, ścinając brzegi obu płyt pod kątem ok. 45 stopni na głębokość połowy ich grubości. Wstępnie spoiny wypełnia się masą spoinującą i wkleja taśmę zbrojącą, wciskając ją w świeżą zaprawę. Następnie w 2 lub 3 warstwach nakłada się szpachlówkę wygładzającą i po stwardnieniu szlifuje drobnym papierem ściernym lub gąbką.

Redaktor: Redakcja BudujemyDom
fot. otwierająca: Rockwool