Artykuł pochodzi z: Budujemy Dom 06/2006

Oświetlenie zewnętrzne

Ogród może być urokliwym, tajemniczym miejscem - szczególnie po zmierzchu. Trzeba tylko umiejętnie grać oświetleniem. Lampy jednak są też potrzebne ze względów czysto praktycznych. Ułatwiają dojście do domu i zapewniają bezpieczeństwo, oświetlając wejście.

Niezbędna jest lampa przy drzwiach wejściowych (fot. Art Metal)
Niskie lampy typu słupek są chętnie używane w ogrodzie nie tylko przy ścieżkach (fot. Spotline)
Światło lampy przy ścieżce powinno być skierowane do dołu (fot. Milantex)
Nawierzchniowa lampa aluminiowa, po której można jeździć samochodem (fot. Spotline)
Lampki wpuszczone w taras delikatnie oświetlają przestrzeń (fot. Spotline)
Reflektorki mogą być łączone w zestawy fot. Milantex)

W ogrodzie są przede wszystkim potrzebne te lampy, które pełnią funkcje praktyczne. Nie wszystkie są niezbędne, ale ułatwiają poruszanie się po ciemku.


Oświetlenie domu. Obok drzwi wejściowych umieszcza się lampę, która ułatwia ich otwarcie po ciemku. Oświetla też osobę stojącą przed drzwiami. Taka lampa często długo pozostaje włączona. Warto więc zadbać o umieszczenie w niej energooszczędnej żarówki. Innym rozwiązaniem jest zastosowanie lampy dwufunkcyjnej – może ona świecić ciągle lub być przełączana w tryb działania połączony z czujnikiem ruchu. Jeśli wejście do naszego domu jest zadaszone, możemy zastosować lampę wiszącą. Najczęściej ma kształt latarni zawieszonej na łańcuchu – przed zakupem sprawdźmy jego długość. Takimi lampami można też oświetlić zadaszony taras lub altanę.

 

Stylistyka lamp jest różnorodna. Są więc kinkiety płasko przylegające do ściany oraz mocowane do niej pod kątem. Mogą to być również lampy – latarnie, mocowane na sztywnych uchwytach wygiętych esowato. Lampy te produkowane są z aluminium – anodowanego lub lakierowanego proszkowo – i stali (także lakierowanej proszkowo), żeliwa oraz z utwardzanego tworzywa ABS. Są też bardzo efektowne lampy miedziane, ale ich oferta nie jest duża. Klosze powinny być z mlecznego, barwionego lub ornamentowego szkła (stosuje się też poliwęglan), które rozprasza światło, nie oślepiając.

 

Można na elewacji budynku umieścić oddzielną lampę z czujnikiem ruchu. Jeśli uważamy, że warto wyeksponować elewację naszego domu, możemy podświetlić ścianę reflektorkami umieszczonymi w pobliżu.

 

Ścieżki, schody, podjazdy. Oświetlamy je np. oprawami słupkowymi – na podstawach o wysokości od 30 do 170 cm. Producenci zazwyczaj klasyfikują lampy o wysokości do 50 jako niskie słupki, do 170 cm – jako wysokie słupki. Powyżej 170 cm są to już lampy parkowe, czyli latarnie.

 

Lampy służące do oświetlania traktów powinny być tak skonstruowane, aby światło było kierowane do dołu i nie oślepiało. Moc żarówki powinna być tak dobrana, aby oświetlony był fragment terenu pod lampą. W przeciwnym razie świecąca lampa będzie sprawiała wrażenie zawieszonego w próżni punktu.

 

Większość modeli lamp z tworzywa jest sprzedawanych na podstawach zakończonych szpilkami, które wbija się w ziemię. Cięższe lampy metalowe oraz wysokie słupki i lampy parkowe muszą być przytwierdzone do betonowego fundamentu. Można go zrobić samemu lub kupić gotowy – niektórzy producenci lamp oferują również elementy fundamentowe.

 

Boki ścieżek, podjazdy i krawędzie stopni możemy zaznaczyć lampami wpuszczanymi w nawierzchnię. Są to oprawy składające się z wykonanego z PVC „kubła” mieszczącego instalację oraz oprawy – z tworzywa ABS, aluminium, stali – i klosza ze szkła lub poliwęglanu. Lampy mogą być lekko wypukłe lub całkowicie płaskie. Po większości z nich można jeździć samochodem, o ile producent dopuścił takie obciążenie. Wśród tych lamp są również mające klosze zbrojone metalowym rastrem. Wytrzymują one większe obciążenie. Wzdłuż traktu możemy umieścić także oprawy z diodami LED. Ich żywotność jest bardzo duża; dają najczęściej światło w kolorze niebieskim.

 

Oświetlenie tarasu. Tu sprawdzą się kinkiety lub niewysokie lampy – słupki. Inną propozycją są lampki wpuszczane w podłogę lub ścianę. Oprócz opraw na różnego rodzaju żarówki, są też inne. W efektownych, okrągłych, kwadratowych lub wielokątnych oprawach, znajdują się diody LED, umieszczone wzdłuż obwodu klosza. Pobór mocy to ok. 1 W. Producent wspomnianych lamp określa czas ich użytkowania na ok. 100 000 godzin.

 

Obudowy lamp LED produkowane są w kolorach srebrnym, czarnym, grafitowym, złotym, beżowym i miedzianym.

 

Oświetlenie roślin. W tym celu stosuje się przede wszystkim reflektorki – pojedyncze lub w zestawach po kilka. Mogą być umieszczane bezpośrednio na ziemi lub znajdować się na niewysokich podstawach. Bardzo często są tak skonstruowane, że można je wbić w ziemię, dzięki czemu łatwo zmienia się ekspozycję. Reflektorki są stałe lub umożliwiające zmianę kierunku padania światła. Oczywiście, te drugie są wygodniejsze i dają większe możliwości operowania światłem. Reflektorki warto tak umieścić, aby były zamaskowane roślinami. Niektórzy producenci oferują lampy w obudowie z tworzywa, imitującej kamień – najczęściej piaskowiec.

 

Oświetlenie wody. Mogą to być lampy umieszczone na brzegu stawu, lampy podwodne oraz pływające. Wszystkie muszą mieć specjalne wykonanie, czyli całkowicie hermetyczne obudowy, przeznaczone do kontaktu z wodą. Do oświetlania wody najczęściej stosuje się żarówki halogenowe.

 

Na brzegu najlepiej jest umieścić niskie reflektorki, które ukryjemy w zieleni. Powinny mieć regulowany kąt padania światła, aby łatwo było uzyskać odpowiednią ekspozycję. Z kolei w stawie sprawdzą się reflektorki podwodne. Są to lampy w wykonaniach wodoszczelnych. Zazwyczaj ich kąt świecenia wynosi 180°. Jeśli chcemy mieć fontannę, możemy kupić ją zespoloną z lampami podwodnymi. Są one przymocowane do podstawy fontanny na stałe lub na obracających się wokół niej ramionach. Montuje się je w koszu filtra pompy lub w uchwycie do dyszy fontannowej. Oryginalne efekty uzyskamy stosując dodatkowo dyski obrotowe – najczęściej 4-kolorowe – montowane na pompę, oraz podświetlane dysze fontannowe. Dyski obracają się pod wpływem wody wypływającej z dyszy. Szczególny nastrój tworzą lampy pływające. Są to klosze z tworzywa, najczęściej w postaci kul, mocowane do niezatapialnych podstaw z tworzywa sztucznego. Klosze mogą być matowe lub przezroczyste, białe i barwione. Odpowiednio długi przewód przyłączeniowy pozwala na ich poruszanie się po tafli wody. Aby jednak nie zdryfowały na brzeg należy przewód obciążyć np. kamieniem.

Typowa lampa słoneczna; na górze – widoczne ogniwo (fot. Janos)

Słońce zamiast prądu

 

Coraz szersza jest oferta lamp ogrodowych, zasilanych energią słoneczną. Są wśród nich lampy zespolone z fontanną. Fontanna stała może nie mieć wbudowanego ogniwa fotoelektrycznego. Ustawia się je wtedy na brzegu. Nie są to jednak urządzenia o dużych wymiarach, nie szpecą więc ogrodu. W handlu są też pływające fontanny, w których pompa jest zasilana wbudowanymi ogniwami fotoelektrycznymi. Fontanna umieszczona jest na stabilnej podstawie z polipropylenu, która zawsze zachowuje poziom. Wydajność pompy to do 100 litrów na godzinę, a wysokość strumienia wody – do 75 cm.

 

Coraz większa jest oferta lamp do oświetlania ogrodu. W kloszu każdej lampy znajduje się niewielkie ogniwo fotoelektryczne, które ładuje się w dzień 9. Większość lamp ma czujnik zmierzchowy, zapala się więc samoczynnie po zapadnięciu zmroku, ale są też takie, które mają mechaniczny wyłącznik. Dzięki niemu lampa może świecić tylko, gdy tego chcemy. Niektóre modele ogrodowych lamp słonecznych mają dwa tryby pracy: zwykły, przy którym lampa świeci nieprzerwanie, oraz sprzężony z czujnikiem ruchu. Przykładowo kąt zadziałania czujnika może wynosić 90°, a jego zasięg ok. 6 m. Lampa zapala się po wykryciu ruchu i automatycznie wyłącza w 30 sekund po jego ustaniu. Zwykły tryb pracy „obsługuje” dioda, natomiast czujnik ruchu – żarówka halogenowa, o mocy ok. 5 W. Tryb pracy wybieramy przełącznikiem.

 

Również na elewacji, zamiast tradycyjnej lampy z czujnikiem ruchu, możemy umieścić lampę słoneczną. Może mieć ona kąt działania czujki do 110° i zasięg ok. 10 m. W tym przypadku ogniwo fotoelektryczne nie jest trwale połączone z lampą – aby lampa sprawnie działała, należy umieścić je w dobrze nasłonecznionym miejscu.

 

Źródłem światła w lampach słonecznych najczęściej jest dioda LED, której żywotność producenci określają na ok. 100 000 godzin. Stosuje się też świetlówki fluorescencyjne, zazwyczaj o mocy 4 W. Wśród lamp słonecznych znajdują się też takie, które oprócz ogniwa fotoelektrycznego, mają baterie niklowo-kadmowe wielokrotnego użytku, tzw. akumulatorki. Zależnie od technologii wykonania lampy i źródła światła, lampy mogą po naładowaniu świecić od 3 do 12 godzin. Najdłużej świecące lampy, wyposażane w czujnik zmierzchowy wyłączają się same wraz z nastaniem dnia.

 

Lampy słoneczne nie dają bardzo mocnego światła, ale wystarczają do zbudowania nastroju lub wyznaczenia przebiegu traktu w ogrodzie. Oprawy są produkowane z tworzywa lub aluminium. Lampy ogrodowe umieszczane są na szpilkach przeznaczonych do wbicia w ziemię. Kinkiety przytwierdza się do ściany domu. Klosze najczęściej są bezbarwne, gładkie lub ornamentowe. Są też lampy z kloszami kolorowymi: czerwonym, bursztynowym, zielonym i białym. Wśród nich niezwykle efektownie prezentują się lampy pływające, tzw. znicze, z kloszami otwartymi u góry.

Pozostałe artykuły

Prezentacje firmowe

Poradnik
Cenisz nasze porady? Możesz otrzymywać najnowsze w każdy czwartek!