Pokrycie dachowe powinno się dobierać, uwzględniając wytyczne miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz architekturę budynku, w tym pochylenie oraz stopień skomplikowania kształtu dachu. No i oczywiście fundusze, jakie na ten cel przeznaczamy.
Możemy zdecydować się na dachówki, blachę, blachodachówkę, papę czy gonty. Możemy też zamieszkać pod dachem ekologicznym z naturalnych materiałów, krytym łupkiem lub strzechą. Ale wybór nie jest zupełnie dowolny. W pokryciu dachu szczególnie liczy się jakość materiału, jego ciężar i solidność wykonania. Dachówki ceramiczne i cementowe oraz strzecha i łupek są ciężkie i wymagają szczególnie mocnej konstrukcji więźby dachowej. Pokrycia z blachy i bitumiczne są lżejsze, tańsze, można je szybko ułożyć niemal na każdym dachu – od płaskiego po bardzo spadzisty. Dokonując wyboru, trzeba więc rozważyć wszystkie plusy i minusy poszczególnych rozwiązań. Pomocny w podjęciu takiej decyzji może okazać się poniższy artykuł.
MATERIAŁ DACHÓWKI CERAMICZNE
Jedne z najstarszych i wciąż bardzo popularnych pokryć dachowych. Produkuje się je z gliny z domieszkami – kwarcu lub mączki ceglanej – które podwyższają ich parametry wytrzymałościowe. Dachówki ceramiczne mają niewielkie rozmiary (na 1 m2 potrzeba ok. 13 dachówek), dlatego układa się je wolniej niż np. cementowe, tym samym koszt robocizny wzrasta. Są one jednak wyjątkowo mocne i mogą przetrwać ponad 100 lat, a więc koszty początkowe zrekompensują swą niezawodnością.Dachówki ceramiczne są stosunkowo ciężkie (1 m2 pokrycia waży średnio ok. 50 kg, najlżejsze może ważyć 30 kg/m2, a najcięższe nawet ponad 80 kg/m2), wymagają solidnej więźby dachowej, a więc – sporo drewna.
- naturalne – mają barwę ceglastą o różnorodnych odcieniach zależnych od złoża, z którego wydobyto surowiec. Nawet te dachówki, które pochodzą z jednej partii, mogą więc nieznacznie różnić się odcieniem. Różnice te mogą pogłębiać się z czasem – jeżeli na dachu zalegają szyszki, igły lub liście. Dachówki naturalne są najmniej odporne na porastanie mchem;
- angobowane – ich powierzchnię pokrywa się rozcieńczoną gliną zawierającą barwniki i dopiero potem się je wypala. Takie dachówki w mniejszym stopniu porastają mchem. Aby ich powierzchnia była błyszcząca, używa się angoby kwarcowej lub szlachetnej;
- szkliwione, zwane glazurowanymi – dopiero po wypaleniu pokrywane są kolorowym lub bezbarwnym szkliwem. Szkliwo to bardzo dobrze chroni dachówkę przed nasiąkaniem;
- barwione w masie – produkuje się z gliny barwionej przez domieszanie barwników przed wypaleniem. Ewentualne ślady zarysowania czy uszkodzenia nie są na nich tak widoczne jak na dachówkach barwionych powierzchniowo. Mogą być szkliwione lub angobowane.
DACHÓWKI CEMENTOWE
Wykonuje się je z mieszaniny cementu, kruszywa (wyselekcjonowanego piasku kwarcowego), pigmentu nadającego barwę (najczęściej zawierającego tlenki żelaza lub chromu) i wody. Od dokładnego dozowania i zagęszczenia tych składników zależą właściwości dachówek: trwałość, mrozoodporność i nienasiąkliwość. Dachówki cementowe są większe od ceramicznych. Najczęściej mają 42 cm długości i 33 cm szerokości, dzięki czemu na 1 m² dachu wystarczy 10. Są też dachówki mniejsze – 41x24 cm, tych potrzeba około 15. Ich trwałość ocenia się na 70-100 lat.Najbardziej popularne dachówki cementowe to podwójna esówka i podwójna rzymska. Rzadziej stosuje się pojedynczą esówkę, dachówkę staroniemiecką, celtycką, grecką i tegalit (płaskie dachówki w kształcie prostokątów).Kolor nadaje się dachówkom cementowym przez barwienie w masie, co zapewnia jego trwałość oraz przez malowanie (najlepiej dwukrotne) już po ukształtowaniu dachówek. Malowanie zabezpiecza chropowatą powierzchnię przed zabrudzeniem, właściwości hydrofobowe takich powłok ułatwiają spływanie wody z powierzchni dachówek, a wysoka odporność na promieniowanie ultrafioletowe zapewnia trwałość koloru. Aby powierzchnia dachówki miała większy połysk, maluje się ją farbami akrylowo-polimerowymi, efekt mokrego dachu uzyskuje się dzięki malowaniu farbami z nabłyszczaczem. Dachówki cementowe są też lżejsze od ceramicznych – 1 m² nie waży więcej niż 45 kg.
Emilia Rosłaniec, Joanna Dąbrowska
Pełny artykuł w PDF: Pokrycia dachowe
