Dach to nie tylko konstrukcja zapewniająca ochronę przed opadami, ale również istotny element architektury budynku, nadający mu określony charakter. Jego wykonanie pochłania niemałe środki, jednak w przypadku fachowo przeprowadzonych prac i odpowiednio dobranego pokrycia, służy przez kilkadziesiąt lat. Wybierając materiał pokryciowy, kierujemy się na ogół estetyką, ceną, właściwościami użytkowymi, lecz równie istotną kwestią jest dopasowanie go do konstrukcji, na której zostanie ułożony – głównie do jej wytrzymałości na obciążenie.
JAK DOBRAĆ POKRYCIE DO WIĘŹBY?
Ciężkie pokrycia dachowe ważą przynajmniej dwa razy więcej (niekiedy kilkanaście razy więcej) od lekkich. Przykładowo 1 m² dachówki cementowej to 40–60 kg, dachówki ceramicznej 45–90 kg, łupka kamiennego 30–40 kg, strzechy 40– 80 kg. Jeśli chodzi o materiały lekkie – blacha zaledwie 1,8–15 kg/m2 (zależnie od jej rodzaju), zaś gont bitumiczny 5–13 kg/m2 (więcej o lekkich pokryciach na str. 85). Zastanawiając się nad rodzajem wykończenia, nie mamy całkowitej dowolności.
Zastosowanie pokrycia ciężkiego na konstrukcji o zbyt małej wytrzymałości, może skutkować ugięciem krokwi czy uszkodzeniem całej więźby. W projekcie domu podana jest wytrzymałość więźby. Na tej podstawie określony jest także rodzaj pokrycia. Ewentualne odstępstwa od tych założeń można dokonywać w porozumieniu z konstruktorem, który wykonana ekspertyzę wytrzymałości konstrukcji i w razie potrzeby zaproponuje jej wzmocnienie.
Warto pamiętać, że przy wyborze pokrycia zwraca się również uwagę na kształt i kąt nachylenia dachu. Im jest mniej stromy, tym szczelniejsze musi być wykończenie, ponieważ na połaci o małym kącie nachylenia dłużej zalega topniejący śnieg, wolniej też spływa zeń woda opadowa. Zalecany kąt nachylenia dla dachówek wynosi 18–75°, dla strzechy 40–60°, dla łupka kamiennego powyżej 35° (największy zakres jest dopuszczalny dla blachy i gontu bitumicznego – 10–90°). Parametr ten dla konkretnych wyrobów dokładnie określają producenci.
Jeśli chodzi o kształt dachu – gdy jest skomplikowany (z licznymi krzywiznami, koszami, wolimi oczkami itd.), najlepiej zastosować mniejsze elementy – np. dachówki czy płytki z łupka kamiennego – albo strzechę. Pokrycia te łatwo dopasować do połaci, a podczas prac dekarskich powstaje mniej odpadów. W przypadku prostszych konstrukcji nie ma ograniczeń w doborze pokrycia – równie dobrze sprawdzają się materiały drobno-, jak i wielkoformatowe.
Małgorzata Kolmus
fot. Wienerberger
