Drewno to niezwykle solidny budulec, który jednocześnie jest mocno narażony na szkodliwe działanie czynników biologicznych i atmosferycznych. Na przykład sosna czy jodła, cenione za wytrzymałość i sprężystość i chętnie wykorzystywane do konstruowania więźb dachowych, są bardzo podatne na groźną chorobę siniznę, wywoływaną przez grzyby. Wykonane z drewna elementy budowlane domu, małą architekturę na zewnątrz, meble ogrodowe czy ogrodzenia należy więc odpowiednio zabezpieczyć. W tym celu stosuje się impregnację, czyli nasycanie budulca preparatami, które nadają mu odpowiednie cechy i właściwości ochronne, znacząco przedłużając jego żywotność.
Szkodliwe dla drewna
Negatywny wpływ na drewno mają dwa rodzaje czynników: abiotyczne, takie jak temperatura powietrza czy wilgoć, oraz biotyczne – mikroorganizmy.
Intensywne działanie promieni UV powoduje nie tylko odbarwienia i zwiększenie chropowatości powierzchni, ale także niszczy ligninę spajającą komórki drewna, co skutkuje jego rozsychaniem i pękaniem. Brak słońca również niekorzystnie wpływa na ten materiał. Na zacienionych ścianach i płotach od strony północnej pojawiają się bowiem mchy, glony i porosty, które zdecydowanie nie stanowią ich ozdoby. Z kolei wilgoć przekraczająca 20% sprzyja występowaniu grzybów, a te wywołują szereg chorób. Wspomniana już sinizna, na którą podatne są drzewa iglaste, charakteryzuje się szaro-czarnymi plamami, które obniżają estetykę drewna. Brunatnica, objawiająca się brązowymi zabarwieniami, może też dodatkowo prowadzić do obniżenia jego wytrzymałości. Atakuje zarówno drzewa iglaste, jak i liściaste. Najbardziej niebezpieczne jest murszenie, które doprowadza drewno do zupełnego rozkładu. Natomiast pleśnie atakują co prawda samą zawilgoconą powierzchnię drewna, ale – podobnie jak inne choroby drzew – są niebezpieczne dla ludzi. Zarówno drewno suche, jak i wilgotne, stanowi natomiast pożywkę dla owadów, które bardzo chętnie się w nim zagnieżdżają. Drążąc korytarze osłabiają jego strukturę, wpływając w ten sposób na trwałość.
Jak widać, powodów do impregnacji jest bardzo wiele. Szczególnie w naszym klimacie, gdzie pogoda potrafi być bardzo kapryśna. Dodatkowym argumentem niech będzie kwestia ochrony przeciwpożarowej. Choć drewno jest jednym z najbardziej łatwopalnych materiałów stosowanych w budownictwie, użycie wybranych impregnatów może utrudnić jego zapalenie bądź ograniczyć rozprzestrzenianie się płomieni.
Należy przy tym pamiętać, że impregnowanie, choć bardzo istotne, stanowi tylko jeden z elementów konserwacji drewna. Dalszą ochronę i dekorację zapewniają szczelne powłoki z lakierów, lakierobejc, olejów czy farb.
Norbert Skupiński
fot. Lakma
