Obsługa kotłów na paliwa stałe była kiedyś bardzo kłopotliwa: trzeba było często dokładać opału i usuwać popiół. Nowoczesne kotły w znacznym stopniu ograniczyły te uciążliwości. Dużo wyższa jest też ich sprawność – z 55% wzrosła nawet do 95%.
Zanim zaczniemy wybierać kocioł, zastanówmy się, z jakiego paliwa możemy czy chcemy korzystać. A oto co mamy do wyboru:
węgiel – w tym także miał i groszek węglowy różnej granulacji,
paliwa odnawialne – drewno opałowe i jego odpady w postaci:
- naturalnej: zrębki, kora, wióry, trociny,
- przetworzonej, czyli brykiety lub pelety.
W różnych rejonach Polski konkretny gatunek paliwa może być łatwiej dostępny lub tańszy niż gdzieś indziej.
Wybór paliwa to sprawa najistotniejsza, ponieważ najczęściej producenci nowoczesnych kotłów dostosowują je do jednego, konkretnego rodzaju paliwa. Czasem można używać paliwa zastępczego, ale stosowanie innego niż to, na które została zaprojektowana komora spalania, powoduje zmniejszenie sprawności kotła.
Nie wszystkie paliwa można spalać w kotłach z automatycznym podajnikiem, a jest to urządzenie niezastąpione w nowoczesnej kotłowni na paliwo stałe. Dzięki niemu o wiele rzadziej dokłada się paliwa do kotła.
Uwaga! Ważne jest też, jak długo i gdzie należy magazynować dany rodzaj paliwa i czy trzeba je dodatkowo dosuszać, a także, ile popiołu powstaje podczas palenia i czy jesteśmy w stanie go zagospodarować.
Magazynowanie paliwa może okazać się kłopotliwe, jeśli będzie wymagało dużej powierzchni.
Wybór kotła
Wybór paliwa przesądza o rodzaju kotła, jaki powinniśmy kupić. Mamy do wyboru urządzenia tanie i o niskiej sprawności, jak i w pełni zautomatyzowane, z elektroniczną regulacją wydajności.Kotły starszej generacji są przeznaczone do instalacji wysokotemperaturowych, czyli takich, w których parametry wody grzewczej wynoszą 90/70°C. Ich zaletą jest niska cena, wadą – niska wydajność.
Nowoczesne kotły mogą współpracować także z instalacjami niskotemperaturowymi, takimi jak system ogrzewania podłogowego. Warunkiem prawidłowej pracy tych kotłów jest utrzymanie temperatury wody na poziomie powyżej 70°C – inaczej na wymienniku odkładają się smoliste osady. Problem obniżenia temperatury grzewczej rozwiązuje wymiennik ciepła o tak dobranych parametrach pracy, aby woda w obiegu grzejnikowym miała temperaturę 40-50°C.
Kotły na paliwo stałe mogą współpracować jedynie z instalacjami typu otwartego, czyli zabezpieczonymi otwartym naczyniem wzbiorczym. Instalacja taka może być grawitacyjna lub pompowa. Instalacja typu otwartego ma wiele wad, wśród których najważniejszą jest stały kontakt wody z powietrzem, powodujący przyspieszoną korozję grzejników.
Układ instalacji można zmienić z otwartego na zamknięty, stosując dodatkowo zbiornik buforowy lub wymiennik płytowy, który umożliwia połączenie dwóch obiegów: otwartego obiegu kotłowego i zamkniętego – grzejnikowego.
Chcąc wydłużyć okresy, w których kocioł pracuje na jednym załadunku opału, można przy nim zamontować podajnik automatyczny. Może to być zbiornik w kształcie leja, montowany bezpośrednio przy kotle, albo oddzielne urządzenie montowane obok kotła lub nawet w sąsiednim pomieszczeniu. Od pojemności takiego zasobnika zależy czas pracy kotła bez dokładania opału.
Kotły na paliwa stałe wykonuje się z żeliwa, stali i stali nierdzewnej.
Kotły żeliwne były w przeszłości bardzo popularne. Są odporne na korozję, trwałe (20-25 lat) i można je rozbudowywać, dokładając lub ujmując członów i modyfikując w ten sposób ich moc. W razie awarii można także wymienić uszkodzony człon.
Kotły stalowe są obecnie najpopularniejszymi urządzeniami na paliwa stałe. Kupuje się je jako gotowe i nie ma możliwości zmiany ich mocy. Są lżejsze od żeliwnych, a ich trwałość szacuje się na około 15 lat. Konstrukcja kotła zależy od tego, jakie paliwo będzie w nim spalane jako podstawowe.
Ze stali nierdzewnej produkuje się też kotły specjalne, np. przystosowane do opalania drewnem z drzew iglastych, którym nie wolno palić w zwykłych kotłach.
Joanna Dąbrowska
Pobierz wersję pdf: Kotły na paliwo stałe
