(fot. Lange Łukaszuk) |
Zanim zaczniemy rozmieszczać lampy wokół domu i w ogrodzie, trzeba wszystko dobrze zaplanować. A że niełatwo przewidzieć, jak oświetlenie będzie wyglądało, najlepiej zlecić zaprojektowanie instalacji architektowi zieleni, który aranżuje nam ogród. Po zatwierdzeniu przez nas projektu powinien go zweryfikować elektryk z uprawnieniami.
Architekt przygotuje projekt ogrodu z zaznaczonymi drzewami, krzewami, rabatami i wyznaczonymi ścieżkami, które chcemy podświetlić. Warto poprosić go o przedstawienie wizualizacji kilku wersji oświetlenia. Będziemy mogli na komputerze obejrzeć różne warianty ustawienia lamp, porównać efekty świetlne, zaproponować zmiany i wybrać najlepsze rozwiązanie.
Ważne jest, by o oświetleniu pomyśleć już na etapie projektowania ogrodu, a kable elektryczne poprowadzić przed jego założeniem, żeby potem nie niszczyć rabat i nawierzchni ścieżek.
Gdzie instalować oświetlenie?
Wejście do domu. Lampa przy wejściu do domu ułatwia odnalezienie w torebce kluczy, oświetla też osobę stojącą przed drzwiami, a odpowiednio oświetlony numer domu szczególnie docenią goście. Dobre oświetlenie wejścia powinno też odstraszyć złodzieja. Jeśli jest zadaszone, możemy zastosować lampę wiszącą np. w kształcie latarni zawieszonej na łańcuchu lub zamontować kinkiety. Światło skierujmy tak, aby padało na klamkę i zamek, a także dobrze oświetlało podest wejściowy.Elewacja. Aby źródła światła nie oślepiały domowników, powinny być kierowane na ściany budynku, a nie na okna. Elewację możemy oświetlić, mocując bezpośrednio do ściany kinkiety i ustawiając na trawie w pobliżu domu reflektorki ze światłem skierowanym na wybrany fragment elewacji. Źródła światła, najczęściej reflektorki halogenowe, można też zainstalować pod okapem dachu lub w górnych partiach ściany zewnętrznej.
Niskie słupki najczęściej sprzedawane są na podstawach zakończonych ostrzem, które wbija się w grunt. Można też mocować je do fundamentu (gotowego lub betonowanego na miejscu) lub do utwardzonej nawierzchni.
Cięższe słupki metalowe oraz wysokie lampy montuje się w gotowych fundamentach (np. z bloczków betonowych) albo podstawach wykonanych na miejscu z betonu lub też przykręca do utwardzonej nawierzchni: płyt chodnikowych czy kostki brukowej. W gotowych fundamentach lub elementach nawierzchni wywierca się otwory do przeprowadzenia kabli i włożenia kołków rozporowych (jeżeli nie były one przygotowane wcześniej). W podstawach betonowanych na miejscu umieszcza się rurkę osłonową (peszel) do przeprowadzenia kabla i przygotowuje otwory pod kołki rozporowe.
Latarnie o wysokości 2–3 m stosuje się do oświetlania dużych ogrodów. Ze względu na ciężar i wysokość trzeba je umieszczać na solidnym fundamencie. Mogą mieć oprawę do wkręcania zwykłych żarówek, świetlówek kompaktowych lub halogenowych źródeł światła. Zasilane są prądem o napięciu 230 V. Najczęściej montuje się je do masztów za pomocą zatapianych w betonie śrub.
Ze względów bezpieczeństwa przy wejściu na posesję warto zainstalować lampy z czujnikami ruchu, które zapalają się, gdy ktoś przechodzi obok nich.
Taras. Jeśli jest zadaszony, można oświetlać go lampą zawieszoną nad stołem lub reflektorkami montowanymi w daszku. Do oświetlenia tarasu niezadaszonego można zastosować niskie słupki ogrodowe zamontowane w posadzce, trawniku lub na rabatach, a także kinkiety mocowane do ściany oraz niewysokie słupki lub oprawy najazdowe wpuszczane w podłogę.
Oczko wodne. Może być oświetlane lampami ustawionymi na brzegu i ukrytymi w zieleni lub podwodnymi albo pływającymi reflektorkami. Wszystkie muszą mieć hermetyczne obudowy, przeznaczone do kontaktu z wodą. Lampy pływające to klosze z tworzywa, najczęściej w postaci kul, mocowane do niezatapialnych podstaw z tworzywa sztucznego. Oprawy przeznaczone do pracy w zanurzeniu muszą być zasilane niskim napięciem 12 lub 24 V, wymagają więc zastosowania transformatora.
Jeśli chcemy w oczku mieć podświetlaną fontannę, możemy kupić gotowy zestaw z lampami podwodnymi. Są one przymocowane do podstawy fontanny na stałe lub na obracających się wokół niej ramionach. Montuje się je w koszu filtra pompy lub w uchwycie do dyszy fontannowej.
Joanna Dąbrowska
Pełna wersja artykułu: Oświetlenie zewnętrzne