Kostka brukowa

(fot. Polbruk)

Kostki kamienna i dębowa, którymi wykładano m.in. dukty komunikacyjne i dziedzińce zamków, znane są od stuleci. Co innego betonowa kostka brukowa, która upowszechniła się w Polsce dopiero kilkanaście lat temu. Kostkę betonową produkuje się dziś w coraz większym wyborze kolorów i wzorów. Łatwo się ją układa, jest odporna na mróz, wytrzymała i trwała. Ułożone z niej ścieżki i podjazdy są równe i łatwe do utrzymania w czystości. I choć zwykle nie mają szlachetności nawierzchni kamiennych, niektóre mogą je do złudzenia przypominać.

Rodzaje kostki brukowej

Kostka kamienna
Najczęściej wykonuje się ją z granitu lub bazaltu. Bloki kamienne odpowiednio się formuje, najczęściej dzieląc je na niewielkie kwadraty lub prostokąty (najmniejsze mają już od 5×9 cm). Kostki takie są wprawdzie znacznie droższe od kostek betonowych, ale za to szlachetniej wyglądają. Kostki granitowe najczęściej występują w różnych odcieniach szarości, beżu i żółci, bazaltowe zaś zwykle mają kolor czarny. Kostki kamienne są odporne na mróz, promienie UV, wysoką temperaturę i kwasy, nie nasiąkają wodą i w bardzo niewielkim stopniu się ścierają.

 

Kostka betonowa
Kostki betonowe produkuje się metodą wibroprasowania. Polega ona na zagęszczaniu świeżej mieszanki betonowej przez jednoczesne wibrowanie i prasowanie. Do produkcji kostki używa się mieszanek betonowych, w skład których wchodzi wapno, cement, woda (jest jej relatywnie mało) oraz piasek i żwir. Do mieszanki dodaje się ulepszacze zapewniające kostce wyższą trwałość. Stosuje się też pigmenty do barwienia w masie lub do barwienia warstwy licowej.

 

Wszystkie składniki do produkcji betonu z którego wytwarza się kostkę brukową, są pochodzenia naturalnego i nie emitują szkodliwych substancji.

 

Kostki betonowe produkuje się w dwóch odmianach: jedno- lub dwuwarstwowe. Jednowarstwowe są barwione w masie, w dwuwarstwowych barwiona jest tylko cienka warstwa wierzchnia. Podbudowa konstrukcyjna ma najczęściej naturalny, szary kolor.

 

Zastosowanie do produkcji kruszywa bazaltowego lub granitowego dodaje kostce betonowej szlachetnego wyglądu.

 

Od góry kostka brukowa może być gładka, piaskowana lub śrutowana, co nadaje jej wygląd starego bruku. Producenci stosują też inne sposoby obróbki warstwy wierzchniej, aby uatrakcyjnić wygląd kostki. Na przykład przez szczotkowanie powierzchni nadaje się kostce subtelną, porowatą fakturę oraz uzyskuje efekt melanżu kolorów, a tzw. profilowanie sprawia, że kostka uzyskuje wygląd kamienia naturalnego. Dzięki obróbce polegającej na obijaniu w specjalnym bębnie kostka nabiera „antycznego” charakteru, a wypłukiwanie (pod ciśnieniem) z wierzchniej warstwy zaczynu cementowego sprawia, że na powierzchni uwidaczniają się grubsze ziarna kruszywa z kamienia naturalnego.

 

Kolory
Naturalny szary i jasnoczerwony (takie mają w swej ofercie nawet najmniejsi producenci); oprócz tego kostkę można dostać w różnych odcieniach brązu, żółci, beżu, kolorach grafitowym, czarnym, niebieskim, różowym i wielu innych. Każda firma produkująca kostkę oferuje ją w nieco innej kolorystyce, dlatego dokonując wyboru, dobrze jest zapoznać się z ofertą kilku producentów.

 

Kształty
Najczęściej spotyka się kostki kwadratowe, prostokątne i sześciokątne. Produkowane są także kostki o mniej regularnych kształtach – zarówno geometrycznych (np. trapez), jak i nieregularnych (np. różnego rodzaju fale lub kostki o obłych krawędziach).

Rozwiązanie pozbawione wad

Nawierzchnie z kostki (zarówno kamiennej, jak i betonowej) estetycznie wyglądają, są trwałe, odporne na mrozy oraz ścieranie (dotyczy to głównie kostek, które na etapie produkcji pokrywane są specjalnymi impregnatami). Niewielkie elementy łatwo jest układać, a potem demontować (np. gdy chcemy przenieść je w inne miejsce), poprawiać, a gdy się uszkodzą – wymieniać (czynność tę, przy odrobinie wprawy, można wykonywać samodzielnie). Nawierzchnia z kostki brukowej umożliwia szybkie odprowadzanie wody, która, dzięki spadkom, spływa do przykrytych kratkami korytek i jest odprowadzana do osobnego zbiornika lub kanalizacji (niektóre kostki wykonuje się z porowatego betonu kompozytowego – wówczas działają one jak filtr).

 

Ciekawą technologią jest tzw. hydrofobizacja. Dzięki specjalnej obróbce mieszanki betonowej (dodawane do niej składniki napowietrzające powodują tworzenie się pęcherzyków powietrza, które przerywają system kapilar) zredukowana zostaje naturalna tendencja kostki do wchłaniania wilgoci pochodzącej z opadów deszczu oraz wody znajdującej się w gruncie. Właściwość ta sprawia, że kostka „oddycha” i jest odporniejsza na erozję.

 

Tomasz Wojciuk

Pełny artykuł w PDF: Kostka brukowa