To nasz pierwszy „dach nad głową”. Jego znaczenie jest jednak nie tylko mentalne; strop jest istotnym elementem usztywniającym konstrukcję budynku. To prawdziwy atleta – wraz z żelbetowym wieńcem spina ze sobą ściany niższej kondygnacji, przenosi też potężne obciążenia od schodów, słupów wspierających więźbę dachową oraz ścian piętra lub poddasza.
Do tych ważnych zadań stropu należy dodać rolę przegrody akustycznej, wytłumiającej dźwięki powietrzne (np. rozmowy czy głośną muzykę) z obu kondygnacji, które oddziela, a także pochłaniającej bezpośrednie hałasy uderzeniowe, będące skutkiem użytkowania wyższego poziomu budynku (kroki, stukanie w podłogę itp.). W przypadku stropów nad piwnicą, a także nad ostatnią kondygnacją (nieogrzewaną) istotna jest również ich zadowalająca izolacyjność cieplna. Jak widać, to niemało, nad wyborem stropu warto się zatem dobrze zastanowić.
Wprawdzie rodzaj konstrukcji stropowej precyzyjnie określa każdy projekt budowlany, jednak uprawniony konstruktor – i tylko on – może dokonać na nasze życzenie modyfikacji w tym zakresie. Pamiętajmy przy tym, że nie wolno nam samodzielnie zmieniać położenia ścian działowych, kominków ani słupów konstrukcyjnych. Elementy te powodują duże obciążenie konstrukcji stropowej (tzw. obciążenia skupione), która musi mieć w tych miejscach wystarczającą wytrzymałość. Jeśli zależy nam na zmianach, jedynie konstruktor może zaprojektować odpowiadające im wzmocnienia stropu i zagwarantować nam pełne bezpieczeństwo użytkowania domu.
Decydujące znaczenie przy wyborze konstrukcji stropowej ma jej wytrzymałość na obciążenia. Przyjmuje się, że w budynku jednorodzinnym standardowe obciążenie użytkowe wynosi 1,5 kN/m2 (150 kG/m2). Wytrzymałość taką zapewniają wszystkie konstrukcje powszechnie wykorzystywane w budownictwie jednorodzinnym. Wybierając strop, kierujemy się zatem najczęściej kosztem i łatwością jego wykonania oraz właściwościami akustycznymi. Powinniśmy także wziąć pod uwagę możliwe sposoby wykończenia sufitu. Istotny będzie również obrys zewnętrzny naszego domu: jeśli nie jest oparty wyłącznie na kątach prostych, a ściany biegną miejscami po łuku lub są urozmaicone wykuszami, nie każdy rodzaj stropu łatwo będzie do tego „rysunku” dostosować.
Trochę liczb
Wymiary istotne w przypadku każdego rodzaju stropu to jego możliwa rozpiętość oraz grubość. Rozpiętością nazywamy odległość pomiędzy podporami konstrukcyjnymi stropu; im jest ona większa, tym więcej tak modnej ostatnio otwartej przestrzeni możemy uzyskać pod stropem. Podpory stropu stanowią najczęściej ściany nośne. Tam, gdzie koniecznie chcemy się ich pozbyć, zastępuje się je słupami lub podciągami (poziomymi belkami podtrzymującymi strop). Podciągi najczęściej pozostają widoczne w postaci żeber pod sufitem, można je jednak częściowo lub całkowicie ukryć w stropie, co w pewnym stopniu komplikuje jego konstrukcję. Zwykle szerokość wolnej przestrzeni, którą możemy uzyskać bez żadnych dodatkowych zabiegów, to ok. 6 m – taką albo podobną rozpiętość pomiędzy podporami mają stropy projektowane najczęściej w domach jednorodzinnych.
Z rozpiętością i rodzajem stropu ściśle związana jest jego grubość. Zależy ona także od przewidywanego obciążenia użytkowego górnej kondygnacji. Przy najczęściej spotykanej rozpiętości – 6 m – najcieńszy będzie monolityczny strop żelbetowy (10-12 cm), po nim plasuje się strop typu filigran (12-20 cm), a dalej kolejno: strop z prefabrykowanych płyt kanałowych (20-24 cm), strop drewniany (20-28 cm) oraz gęstożebrowy (20-29 cm). Wybierając strop i oceniając wysokość pomieszczeń pamiętajmy jednak, że do tego wymiaru musimy doliczyć grubość tynku, planowanej podłogi i posadzki, a także np. sufitu podwieszanego. Wszystkie one zwiększają ostateczną grubość stropu, co niejednokrotnie bywa przyczyną rozczarowania niezadowalającą wysokością wnętrz.
Łatwość wykończenia
Związana jest ściśle z rodzajem stropu. Każdy z nich ma swoją specyfikę, która łączy się z niebezpieczeństwem powstawania rys na suficie pod stropem
w efekcie tzw. klawiszowania (nierównomiernego uginania się elementów nośnych). Z natury rzeczy nie klawiszują wylewane na budowie żelbetowe stropy monolityczne, stanowią bowiem jednorodną konstrukcję. Najłatwiej – i najtaniej – można je też wykończyć: starannie wykonany strop monolityczny wystarczy zaciągnąć gładzią szpachlową. Niewielkie rysy mogą się pojawiać na dolnej powierzchni wykończonych stropów gęstożebrowych, zwłaszcza jeśli podłoże pod tynk przygotowano niestarannie. Większym pęknięciom zapobiegają stosowane w tych stropach żebra rozdzielcze. Zamontowane prostopadle do belek nośnych, pośrodku ich rozpiętości, żebra te usztywniają całą konstrukcję stropową. Strop gęstożebrowy od dołu najczęściej wykańcza się tynkiem cementowo-wapiennym, przy czym bardzo istotne jest jego silne zespojenie z podłożem. Najtrudniej uniknąć widocznych rys w przypadku stropów z płyt kanałowych, w miejscach ich łączenia. W praktyce jest to problem nie do wyeliminowania; nawet łączenie płyt na specjalne zamki nie zapobiega mu całkowicie. Najskuteczniejszą receptą będzie tu sufit podwieszany, ale należy pamiętać, że jego grubość (razem z rusztem konstrukcyjnym) może obniżyć pomieszczenie nawet o 30 cm.
Słów kilka o kosztach
Na całkowity koszt stropu ma wpływ jego rodzaj, a także rozpiętość. Im większa, tym wyższe wydatki na dosyć drogą stal zbrojeniową. Niełatwo jednak precyzyjnie oszacować kwotę; zróżnicowanie cen poszczególnych elementów może być znaczne, ponieważ pochodzą one zwykle z lokalnych zakładów wytwórczych, których oferta daleka jest od jednorodności cenowej. Różne także – zależnie od rodzaju stropu i regionu kraju – będą koszty robocizny. Uogólniając, można założyć, że najdroższy będzie strop monolityczny, wylewany na budowie, a najmniej kosztowny – strop z płyt kanałowych.
Ciąg dalszy artykułu w formacie pdf:
Pobierz wersję pdf: Konstrukcje stropowe
