Składniki potrzebne do utworzenia lastryka
Receptura materiałów wykorzystywanych do utworzenia lastryka składa się z składnika wiążącego w postaci cementu, kruszywa decydującego o wyglądzie powierzchni, a także dodatku w postaci pigmentu i wypełniaczy. Cement portlandzki wykorzystywany do przygotowania mieszanki powinien być możliwie wysokiej klasy - przynajmniej 42,5 MPa, a przy planowanym pigmentowaniu lub uzyskaniu jasnej barwy pokrycia konieczne będzie użycie znacznie droższego cementy białego. Zależnie od wymagań może on być mieszany z szarym cementem bazowym w różnych proporcjach, które trzeba wyznaczyć metoda próbnych zestawień i poddać ocenie po stwardnieniu i wyschnięciu. Taką metodą określa się również ilość pigmentu potrzebnego do uzyskania pożądanej barwy.
Kruszywem bazowym w tradycyjnych pokryciach z lastryka jest najczęściej drobny, jednorodny wymiarowo grys marmurowy, ale mogą też być inne materiały skalne i o zróżnicowanych wielkościach. Jako wypełniacz wykorzystuje się mączkę skalną w ilości do ok. 20% masy kruszywa. Ze względu na łatwość szlifowania wybierane są skały stosunkowo miękkie: marmury, dolomity, ale przy wysokich wymaganiach wytrzymałościowych na ścieranie również np. granity, bazalty. Podstawowy skład kruszywa może być uzupełniony o punktowe inkrustacje - wstawienie znacznie większych odłamków skalnych w rozłożone już pokrycie, przed jego związaniem.
W typowym zestawieniu składników mieszanki do utworzenia lastryka dla kruszywa frakcji 2/8 mm, dodaje się cement w proporcji 1:2,5-3 wagowo (cement/kruszywo) oraz ustalony wcześniej rodzaj dodatków, a ilość wody powinna zapewniać uzyskanie konsystencji wilgotnej ziemi (wskaźnik w/c poniżej 0,5).
Przygotowanie podłoża
Posadzki z lastryka można utworzyć na stabilnym podłożu najczęściej w postaci betonowej płyty lub stropu, przy czym w zależności od stanu powierzchni i koniecznych warstw podposadzkowych, wymagane będzie utworzenie dodatkowej warstwy podkładowej lub ułożenie lastryka bezpośrednio na wyrównanym i zagruntowanym podłożu. Dodatkowa warstwa podkładowa musi zapewniać wystarczającą sztywność, co ma szczególne znaczenie przy układaniu np. na ociepleniu styropianowym oraz dostateczną grubość ze względu na wymagany docisk np. na warstwie hydroizolacji papowej. Przyjmuje się, że grubość podkładu nie powinna wynosić przynajmniej 4 cm i zostać zazbrojona stalową siatką przeciwprężną lub zbrojeniem rozproszonym.
Przy układaniu lastryka na uszkodzonym czy nierównym podłożu konieczna będzie jego naprawa - pęknięcia trzeba poszerzyć i "zszyć" np. wstawkami z prętów zbrojeniowych zatopionych w zaprawie naprawczej wypełniającej również szczelinę, a nierówności wypełnić podłogową zaprawą renowacyjną i ewentualnie przeszlifować. Przeprowadzenia obróbki mechanicznej będzie wymagać również stare podłoże z lastryko, które trzeba uszorstnić, najlepiej przez śrutowanie.
W podkładzie, jak i warstwie lastryka, muszą być utworzone dylatacje do których najlepiej nadają się plastikowe klinowe listwy dylacyjne. Wewnątrz pomieszczeń rozmieszczane są w rozstawieniu nie większym niż 5×6 metrów, a na zewnątrz 3×4 metry. W podłożu osadza się je po wycięciu rowka np. szlifierką tarczową, w który wciska się listwę dylatacyjną na odpowiednia głębokość dostosowaną do grubości planowanego pokrycia z lastryko.
Konieczne będzie również osadzenie listew prowadzących umożliwiających uzyskanie równego rozłożenia warstwy podłogowej. Wypoziomowane prowadniki rozmieszcza w odstępach ok. 2 m a po wyrównaniu powierzchni wyjmuje i wypełnia pozostałe po nich rowki.
Przygotowanie wylewki i tworzenie pokrycia
Przed rozłożeniem lastryka na powierzchni wysezonowanego podłoża powinna być utworzona warstwa sczepna z użyciem odpowiedniego preparatu i np. posypki piaskowej, co dotyczy głównie pokryć jednowarstwowych na starym podkładzie. W przypadku układania na nowej warstwie podkładowej należy zachować zasadę "mokre na mokre" czyli układać lastryko na świeżym betonie.
Materiał do utworzenia pokrycia przygotowuje się w betoniarce wsypując najpierw suche, dokładnie odmierzone składniki, a następnie dolewając wodę. Ponieważ lastryko przygotowywane jest porcjami trzeba utrzymać jednakowy skład kolejnych partii, aby nie wystąpiły różnice w wyglądzie fragmentów pokrycia, dlatego do dozowanie należy użyć wagi, a wodę wlewać z wyskalowanego pojemnika. Przygotowany materiał o jedynie wilgotnej konsystencji równomiernie rozkłada się na powierzchni i zagęszcza np. łatą wibracyjną, zacieraczką lub ubija się ręcznie. Po wstępnym stwardnieniu można usunąć listwy prowadzące i przystąpić do wstępnej naprawy uszkodzeń czy wstawienia dodatkowych zdobień. Poruszanie się po świeżym pokryciu ułatwią kolczaste nakładki na buty.
Po ok. 7 dniach można przystąpić do wstępnego szlifowania powierzchni, co odsłoni końcowy rysunek rozmieszczenia kruszywa, a w miejscach wymagających naprawy, ubytki w podłożu wypełnia się zaczynem cementowy. Proces szlifowania i zmywania powtarza się kilkakrotnie, a w trakcie początkowych zabiegów często przeprowadza się szlamowanie powierzchni polegające na dodaniu cementu do zeszlifowanego pyłu i rozprowadzeniu zwilżonego zaczynu na powierzchni lastryka. Zależnie od granulacji tarcz ściernych lub past ściernych uzyskuje się powierzchnię matową, satynowa lub błyszczącą.
Pokrycie z lastryko jest niezbyt odporne na zabrudzenia i wymaga pokrycia powierzchni warstwą ochronną. Tradycyjnie do tego celu wykorzystywana jest pasta do podłóg drewnianych, ale obecnie stosuje się specjalistyczne płyny do mycia i konserwacji podłoży na bazie cementowej.
Prefabrykaty z lastrico
Z konglomeratu cementowo-kruszywowego wykorzystywanego do utworzenia lastryka, wykonywane są również elementów wyposażenia domu w postaci prefabrykowanych płyt tworzących parapety okienne, pokrycie schodów czy nawet blaty robocze oraz płytki ścienne i podłogowe czy tzw. slaby - wielkowymiarowe płyty imitujące kamień o różnych grubościach z przeznaczeniem na okładziny lub dekoracje.
Samodzielne wykonanie prefabrykatów z lastryka wymaga utworzenia stabilnej formy zapewniającej uzyskanie produktu o grubości przynajmniej 4 cm i z ewentualnym zbrojeniem umieszczony w warstwie podkładowej. Pod względem wykonawczym, wytwarzanie prefabrykatów przebiega podobnie jak na pokryciach podłogowych, oczywiście z użyciem innych maszyn wykorzystywanych do szlifowania z reguły na niewielkich powierzchniach.
Autor: Redakcja BudujemyDom
Na zdjęciu otwierającym: Blat w kuchni lub łazience wykonany z lastryko (po włosku - Terrazzo) (fot. FFiL Śnieżka SA, marka MAGNAT)
Dodaj komentarz